JEST DRABINA DO NIEBA 3
ROK NABOŻNY
Wydawca: In Crudo

  Publikacja z religijnymi śpiewami ludowymi, obejmująca cały tzw. rok kościelny, musiałaby składać się z kilku płyt, czyli z co najmniej setki utworów, żeby dać obraz w miarę kompletny i mniej lub bardziej wyczerpujący. A mam tu na myśli przecież tylko ten dawny, w dużej mierze już historyczny repertuar. Jednoosobowa praca nad takim projektem byłaby raczej niemożliwa. Wykorzystać należałoby by wtedy nie jedno archiwum, ale kilka – zbiory Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, Polskiego Radia i Instytutu Sztuki PAN. Trzeba o tym pamiętać, słuchając niniejszej płyty.

 Ja w swojej pracy terenowej i animatorskiej skupiałem się na repertuarze pogrzebowym oraz wielkopostnym i tego rodzaju płyt mógłbym wydać jeszcze kilka. Mam jednak również trochę pojedynczych nagrań ciekawych i wartościowych, które szkoda by milczały w szufladzie i dla publikacji których trudno znaleźć pretekst w takiej formie udostępnienia moich zbiorów, jaką przyjąłem czyli poprzez platformę bandcamp. Podjąłem więc to wyzwanie, którego efekt, jaki by ciekawy nie był, pokaże zarazem czego na tej płycie nie ma, a powinno być. Ale też myślę, że niejeden słuchacz znajdzie tu coś, czego zupełnie się nie spodziewał. Bo bogactwo tego świata muzycznego jest ogromne i co należy podkreślić, zachowało się ono do współczesnych czasów w pamięci ludzi głównie poza większymi miastami, przede wszystkim w parafiach wiejskich. Na płycie obecne są tylko niektóre regiony: Suwalszczyzna, kurpiowskie Mazowsze, Radomszczyzna, Sieradzkie, Wieluńskie oraz Lubelskie głównie w swojej części roztoczańskiej, a także skrawek Roztocza Lwowskiego.

 Nagrania powstały w latach 1995-2008, nagrywałem albo w domach wykonawców, albo w trakcie koncertów, które z pomocą przyjaciół organizowałem w Warszawie w latach 1996-2004 (cykle "Pozwól mi Twe męki śpiewać" oraz "Jest drabina do nieba"). Traki na płycie ułożone są wg porządku roku kościelnego, w szczegółach jednak jest to układ miejscami niekoniecznie oczywisty, ponieważ pieśni z jednego okresu szeregowałem wedle cech muzycznych, tekstowych czy po prostu intuicyjnie. Pieśń o Marii Magdalenie umieściłem na końcu, jako coś w rodzaju puenty, chociaż jej wspomnienie liturgiczne, a od niedawna święto, obchodzone jest 22 lipca. Pomiędzy pieśniami znalazło się również nagranie żarliwej modlitwy mówionej, które pokazuje że od mowy do śpiewu nie jest daleko. Jest to też przykład field recordingu, rejestracji bez obecności rejestrującego, takich nagrań niestety robiłem bardzo mało, nie miałem dobrego sprzętu.

 Nietrudno zauważyć, że nie na płycie żadnego przykładu wielkanocnego - w ogóle jak wiadomo tych pieśni jest niewiele i są ogólnie znane, nie spotkałem się z jakimś ciekawym wariantem, ale też bardzo nie szukałem. Żałuję, że nagranie procesji rezurekcyjnej z orkiestrą dętą w Zdziłowicach, które zrobiłem w 2001 roku uległo bezpowrotnemu uszkodzeniu. Piszę o tym braku, żeby zwrócić uwagę na inny 'brak' (zaznaczony już w poprzednim akapicie), czyli na aspekty religijnych śpiewów ludowych, które bardzo rzadko były (i chyba wciąż rzadko są) przedmiotem nagrań - czyli na ich performatywność, audiosferę w jakiej są wykonywane, a także obecność instrumentów.

Remek Mazur-Hanaj