ANNA ANDRUSZKIEWICZ Z WIŻAJN
Wydawca: Świetlica Gminna w Wiżajnach

  Urodzona w 1923 r., była najwybitniejszą polską śpiewaczką ludową zamieszkującą pogranicze północnej Suwalszczyzny i sąsiedniego litewskiego regionu Suduva. Posiadała bardzo bogaty lokalny repertuar, który wykonywała zarówno w formule jednogłosowej, jak i w lokalnym dwugłosie kontrapunktycznym (w obecności osoby towarzyszącej), w praktyce śpiewaczej podobnej do zespołu Pogranicze" z Szypliszk. Repertuar ten i manierę wykonawczą odziedziczyła zarówno rodzinnie (od matki i babki), jak też sama zebrała przez kilkadziesiąt lat w najbliższej okolicy, jeżdżąc na rowerze do najwybitniejszych lokalnych śpiewaków urodzonych przed I wojną i nagrywając ich pieśni na magnetofon kasetowy. Repertuar ten, często o cechach chach archaicznych (skale wąsko zakresowe, pieśni i ballady ametryczne itp.) wskrzesiła z wielkim wyczuciem treści muzycznych i literackich. [...]

  Początki jej pracy twórczej sięgają 1986 roku, kiedy weszła w skład nowo powstałego zespołu "Jezioranki" przy Gminnym Ośrodku Kultury w Wiżajnach. Po kilku latach śpiewu w tym zespole zaczęła rozszerzać swoją działalność. Mimo skromnego własnego formalnego wykształcenia ogólnego (była z zawodu rolniczką, pracowała też przez wiele lat w lokalnej porodówce) przez kilkadziesiąt lat nauczała dzieci z Wiżajn i okolic swoich pieśni zarówno solowych, jak i w ramach prowadzonego społecznie przez 25 lat lokalnego ludowego dziecięcego zespołu wokalnego: „Małe Jezioranki" (powstałego w 1991 r. i przekształconego w 2001 r. w Młode Jezioranki"). Zespół odtwarzał również lokalne tradycje obrzędowe na festiwalach m.in. w Baranowie Sandomierskim. Jej wkład w przywracanie lokalnej tradycji śpiewaczej był nieporównywalny z innymi lokalnymi wykonawczyniami. [...]

  Pomimo ukończonych 97 lat (w 2020 r.) była aktywną śpiewaczką i osobą życzliwą młodzieży studenckiej, która pragnęła poznać specyfikę lokalnej tradycji śpiewaczej.
  Anna Andruszkiewicz zmarła w 2021 roku w wieku 98 lat