54. FESTIWAL FOLKLORU GÓRALI POLSKICH W ŻYWCU
GRONICKI WY MOJE
Wydawca: Regionalny Ośrodek Kultury w Bielsku-Białej

  W 1970 roku w Żywcu po raz pierwszy pojawił się Festiwal Folkloru Górali Polskich. Od roku 1982 odbywa się w ramach Tygodnia Kultury Beskidzkiej. Tworzą go dwa samodzielne konkursy: zespołów regionalnych oraz kapel, grup śpiewaczych, śpiewaków ludowych, instrumentalistów, multiinstrumentalistów, mistrzów uczących śpiewu i gry na instrumentach.
Niniejsze wydawnictwo zawiera nagrania laureatów drugiego z wyżej wymienionych konkursów, który został przeprowadzony latem 2023 roku. Komisja artystyczna oceniająca występy (przewodnicząca, muzykolożka Anna Borucka-Szotkowska; muzycy, folkloryści - Zbigniew Wałach, Aleksander Smaga, Przemysław Ficek, Krzysztof Trebunia-Tutka) wysłuchała 123 prezentacji muzyki tradycyjnej, w tym 22 kapel, 33 grup śpiewaczych, 14 mistrzów instrumentalistów z uczniami, 7 mistrzów śpiewaków z uczniami, 28 solistów śpiewaków, 13 solistów instrumentalistów oraz 5 solistów multiinstrumentalistów. Przyznano 7 Złotych Żywieckich Serc, wiele pierw szych, drugich i trzecich miejsc oraz wyróżnienia.
Organizatorami FFGP są Regionalny Ośrodek Kultury w Bielsku-Białej i Miejskie Centrum Kultury w Żywcu.

Na żywiecki Festiwal Folkloru Górali Polskich w Żywcu [...] przyjeżdżają przedstawiciele różnych grup etnograficznych polskich górali: Podhalanie, Orawianie, Babiogórcy, Zagórzanie, Pogórza- nie, Górale beskidzcy (Żywieccy, Śląscy), Biali Górale z okolic Łącka, Czarni Górale nadpopradzcy, sądeckie Lachy, Łemkowie, Górale Czadeccy. Ogromne bogactwo muzyki, strojów, pieśni, tańców, gwary, tradycyjnych instrumentów licznie reprezentowanych w regionach górskich. Pokazy zwyczajów i obrzędów, często już odtworzonych na potrzeby widowiska, ale dzięki temu wciąż obecnych w kulturze ludowej.

"Góralska muzyka rozbrzmiewa w Żywcu od rana do późnego wieczora. Konkursowe występy zespołów regionalnych odbywają się w Amfiteatrze pod Grojcem, a skromniejsze, ale jakże cenne prezentacje kapel, grup śpiewaczych, solistów instrumentalistów i śpiewaków, mistrzów i uczniów - na żywieckim Rynku. I to właśnie podczas tego "małego" konkursu najpełniej możemy się przekonać, jak ważna - nie tylko dla najstarszych górali - jest ich tradycyjna kultura. Na konkursowej estradzie pojawiają się trzy pokolenia wykonawców: obok nestorów - mistrzów tradycyjnego śpiewu i gry na instrumentach pasterskich - wielu świetnych młodych artystów, kontynuatorów góralskiej tradycji. Wszystko to pokazuje, nie tak przecież powszechne w innych regionach Polski, przywiązanie młodego pokolenia górali do swojej kultury, świadomość jej roli i znaczenia dla zachowania własnej odrębności, co stanowi o bogactwie i różnorodności polskiej kultury ludowej.
Wielu wykonawców "dorastało" podczas tych festiwalowych wydarzeń. Zaczynali jako kilkuletni muzykanci i śpiewacy, występujący u boku mistrzów, teraz mają już swoich uczniów. To ważne dla zachowania ciągłości tradycji, bo nie wszędzie, a nawet coraz rzadziej mamy bezpośredni, pokoleniowy przekaz w rodzi nie. Wielu artystów przez te lata odeszło [...].
[...] żywiecki festiwal: jest bowiem obrazem stanu zachowania tradycyjnej muzyki, śpiewu, tańca, gwary, stroju, obrzędów, zwyczajów, pielęgnowanych przez tak wiele różnych grup etnograficznych polskich górali."
(Anna Borucka-Szotkowska)