WERONIKA ZUBOWICZ
(PIEŚNI ZNAD MARYCHY)
Wydawca: Stowarzyszenie Krusznia

  Wieś Stanowisko znajduje się na trójstyku granic Polski, Białorusi i Litwy. Jeszcze za życia Weroniki Zubowicz mieszkało w niej raptem 16 osób. Sposób życia mieszkańców nie zmieniał się przez pokolenia, dzięki temu również repertuar pieśni naszej bohaterki charakteryzuje się archaicznością. Znajdują się w nim: pieśni obrzędowe (ślubne, pogrzebowe), kościelne, przyśpiewki i utwory obyczajowe.
W rozmowach z Weroniką Zubowicz, nawet tych dotyczących wojennych tragedii, słychać radość śpiewaczki. Mówi wartko, żartując i śmiejąc się.
"- Piękną mamy wioskę. Rzeka Marycha przez Sejny przepływa, tu zaraz granica z Białorusią. Stanowisko, bo tu kiedyś Napoleon stacjonował ze swoim wojskiem. I dlatego Stanowisko się nazywa – tłumaczy Weronika Zubowicz. – Tę wioskę polubiłam, nie chcę z niej odchodzić. I umrę w tej wiosce!"

Weronika Zubowicz urodziła się 10 marca 1928 roku w śródleśnej wsi Stanowisko nad rzeką Marycha w Puszczy Augustowskiej. Osada położona jest w trójstyku obecnych granic Polski, Litwy i Białorusi. Wieś powstała w 1781 roku na terenach dawnych Puszcz Przełomskiej i Perstuńskiej w granicach ekonomii Grodzieńskiej, obecnie w obrębie Powiatu Sejneńskiego na terenie gminy Giby.
Niewielka (16 mieszkańców wg. spisu Weroniki), wyludniająca się wieś, położona z dala od szlaków komunikacyjnych zachowała swój urok i kulturę w niewiele zmienionej formie. Życie społeczności toczy się spokojnie i niewzruszenie od wielu pokoleń, jedynie wydarzenia zewnętrzne zaburzają jej rytm i wprowadzają zmiany.
Jak sama o sobie mawia..do ślubu choć w piątek dobrze oddaje jej poczucie humoru i dystans do niełatwego życia kobiety-panny na wsi. Weronika utrzymuje kontakty i relacje z koleżankami jak za dawnych czasów, wspólnie wypełniają czas na omawianiu spraw bieżących i wspominaniu tego, co działo się w przeszłości. Wiedza Weroniki o relacjach rodzinnych i powinowatych jest ogromna. swoim zasięgiem obejmuje kilka okolicznych gmin. W mgnieniu oka potrafi wytłumaczyć kto od kogo pochodzi I jakie są zależności i koneksje. Doskonała pamięć i dar do śpiewania, opowiadania i dociekania otwiera światy dziś często niedostępne a niegdyś bardzo istotne do zrozumienia otoczenia kto kim jest i z jakich pochodzi. Bardzo często podczas rozmowy opowieść przeradza się w przyśpiewkę a potem w pieśń, melodia, rytm i słowa wspomagają przesłanie dla słuchacza. Dzięki niej można zrozumieć jak to kiedyś między "ludziami" było...
Niniejsza płyta przedstawia zapis dźwiękowy naszych spotkań z Weroniką przez ostatnie 10 lat. To jej pieśń "Oj Wiosna Ty Wiosna", którą zaśpiewała nam przy pierwszym spotkaniu, zainspirowała nas do pracy nad naszym festiwalem. Dzięki jej otwartości i wiedzy mieliśmy motywację i siłę aby próbować te dwa światy - dawny i współczesny ze sobą spotkać.
(Jerzy Czyżyński, Magdalena Chmielewska, Jesień 2017)

Płyta wydana w ramach XII Festiwalu Oj Wiosna Ty Wiosna 2017.